Tag Archives: Saturnalia

Saturnus, Janus, Zeus, Sol, donkerte, licht, eindejaarsfeesten en geschenken

Donkere dagen van het noordelijk halfrond

Doorheen de eeuwen heen zijn er zeer veel tradities door gegeven van een generatie naar de volgende. Vele mensen weten dikwijls niet meer waar een bepaalde traditie van kwam. Zo is er nu een tijd aangebroken waar bij de ene traditie de andere opvolgt. In verscheidene landen volgt het ene feestje het andere op.

Tijdens de donkere en koudere dagen op het noordelijk halfrond is het natuurlijk heel gezellig om wat meer licht en warmte de huiskamers en woonomgeving te laten binnentreden. Leuk versierde straten kunnen het op dagen waar het heel vroeg donker is of waar het helemaal donker blijft, opvrolijken.

Lichtjes en versieringen hoeven helemaal niets slechts in te houden, maar als wij aan bepaalde feesten willen meedoen moeten wij er ons wel bewust van zijn wat er achter die feesten kan liggen en of het, indien wij gelovig zijn, ons er niet beter van af houden.

Tweezijdige gezichten, zon, maan verleden, toekomst en toegang

Janus, de god met twee gezichten – Buste van Janus Bifrons in de Vaticaanse musea.

Tijdens de late Romeinse koningstijd werd in Rome een feest ingericht ter ere van de god Saturnus: de saturnaliën of saturnalia. De god  Saturnus was ooit koning geweest in Italië waar hij aan kwam per schip en voet aan wal zette in het koninkrijk van Janus de god van de doorgangen en het begin. Beide godheden werden in deze tijd van het jaar herdacht. De wisseling van de donkere dagen naar weer licht wordende dagen waren een ideaal moment om terug te blikken naar het verleden en vooruit te kijken naar de toekomst. Hierbij kwam Janus om de hoek kijken, die voornamelijk werd  afgebeeld als een man met twee gezichten (Janus Bifrons) of als een tweeling (Janus Gemini). Zijn twee gezichten representeerden oorspronkelijk de zon en de maan. Als god van vruchtbaarheid en leven noemde men hem Janus Consivius; als god die de dag begon, heette hij Janus Matutinus.In de donkere dagen werd het eten schaarser en ging men ook meer vlees eten daar uiteindelijk nog maar de beesten over bleven om op te eten. Buiten kon men toch niet veel doen dus binnen blijven was de boodschap en het daar gezellig maken door veel te schrokken en lol te maken.

De naam van Pater Janus (“vader Janus”) was al in de alleroudste eredienst van Janus een zeer gebruikelijke naam. Men vereerde hem zelfs als Divus Deûm, “de god der goden”. Hij werd in Romeinse gebeden voor alle andere goden genoemd omdat hij twee hoofden had waarvan het ene naar het verleden keek en het andere naar de toekomst. Maar om zich tot hem te wenden moest men wel via de god van de deur (ianua) gaan, de god van het begin en het einde, van het openen en het sluiten.

Goden die leiden naar een oppergod en feesten

Zodoende was het voor de Romeinen gekend dat hun oppergod Saturnus de weg naar de andere god Janus was. Hieromtrent vertelde de profeet Jeshua echter dat hij (Jezus Christus) de enige weg naar de Enige Aller Opperste God was. Dit kwam in niemands oren goed aan, noch bij de heersende Romeinen, noch bij de Joden die in hem dan ook een Godschenner zagen. Uiteindelijk kwam die figuur lelijk in de weg te staan voor de commercie van het Romeinse rijk. Doordat die leraar namelijk aanbidding van beelden verbood en zijn volgelingen zich daar aan wensten te houden viel die bloeiende verkoop ook stil naargelang er meer christenen kwamen. Ook gingen zich veel meer volgelingen van Jezus onthouden van de heidense feesten en gaven zij de heidense gebruiken op.

Saturnus, gravure naar prent van Goltzius (1597)

Op  17 december 497 VGT werd de tempel van Saturnus op het Forum Romanum in Rome werd gebouwd en vonden de eerste rituelen of eerste officiële Saturnalia plaats bij het instellen van het altaar ter ere van Saturnus. Oorspronkelijk het feest bij een dag maar Gaius Julius Caesar paste de Romeinse kalender aan en voegde twee dagen toe aan december. Dit zorgde ervoor dat de Saturnalia uitgebreid werd tot een drie dagen feest. Augustus legde administratief vast dat het feest drie dagen duurde, van 17 tot en met 19 december. Op 19 december werd dan de Opalia gevierd. Ops of Opis was de vrouw van Saturnus die werd geëerd voor haar vruchtbaarheid. Zij was evenwel niet alleen godin die over het ontkiemende leven van de veldvruchten waakte; ook het geboren worden van de kinderen en hun eerste verzorging en opvoeding stond onder haar hoede. Tijdens de donkere dagen en de tijd wanneer er niet op het land moest gewerkt worden maar de echtparen meer tijd met elkaar konden door brengen, konden ook meer kinderen gemaakt worden en werd deze godin daar dan ook voor verzocht. In de oudheid was zij dan ook de moeder godin die als het ware de tedere moeder, het pas geboren kind aan haar boezem legt, om het op te voeden en te geven wat het nodig heeft. Zij werd zeer dikwijls geïdentificeerd met andere godheden, bijvoorbeeld met Bona Dea, met Fauna, Fatua en Maia, soms ook met de Griekse godinnen RheaCybele en Demeter.

Wanneer men zich in een gebed richtte tot om het even welke god, moest men eerst Janus aanroepen, want hij stond symbool voor de deur waarlangs alle andere goden te bereiken waren. De maand januari werd naar Janus genoemd en in de maand december vonden de saturnaliën plaats, het feest ter ere van Saturnus. En kwam er een einde aan de tweeheerschappij over het koninkrijk toen Saturnus plotseling verdween. Janus was ervan overtuigd dat hierbij goddelijke krachten gemoeid waren. Hij nam enkele maatregelen om Saturnus eer te bewijzen. Zo noemde hij het hele land waar hij koning van was ‘Saturnia’, bouwde een altaar ter ere van de god Saturnus en voltrok enkele rituelen voor de god die hij de Saturnalia noemde. Dat laatste moest het bewijs leveren dat de saturnaliën veel ouder zijn dan de stad Rome zelf.

De feesten ter ere van Saturnus, wiens Latijnse naam in de oudheid werd verklaard vanuit satus (= gezaaid, cf. sator = zaaier), van serĕre (zaaien), en ook vanuit saturare (= verzadigen), en geassocieerd werd met de landbouw, waren zo belangrijk dat iedereen er aan kon of moest deelnemen en de scholen vrijaf gaven. Het was ook streng verboden om op de feestdag van Saturnus een oorlog te beginnen. Rechtbanken waren gesloten en veroordelingen werden uitgesteld. Met andere woorden: het hele openbare leven lag stil. Iedereen kreeg dan ook de kans om mee te vieren en verzadigd te worden. Dit maakt van de Saturnalia een van de populairste feesten onder de bevolking.

Op 17 december begon het saturnaliënfeest om Saturnus eer te bewijzen, maar ook om het einde van het landbouwjaar te vieren. Normaal werd het hoofd tijdens godsdienstige rituelen bedekt met de toga, maar op de Saturnalia geloofden de Romeinen dat geen enkel slecht voorteken de feestelijkheden kon onderbreken. Na de offerplechtigheden was er buiten een officieel banket. Toen de mensen uit elkaar gingen, weerklonk de spreuk ‘Io Saturnalia’. Daarna trokken de meeste mensen huiswaarts om het feest thuis voort te zetten. Dit resulteerde vaak in buitensporige drink – en feestmaaltijden, waardoor saturnalia in het Latijn ook ‘orgie’ ging betekenen. Voor de volgelingen van Jeshua werd hen door de apostelen opgedragen zich niet aan zulke orgieën te gewagen. zij hoorden zich te onthouden van zulke uitzinnige feesten.

Tijd voor geschenken

Vele van de gebruiken van die feestdagen treffen wij heden ook nog aan. Zo gaven toen vrienden en familie geschenken aan elkaar welk wij nu ook bij veel volkeren als een gewoonte in deze tijd van het jaar zien. In vele gezinnen wordt er nu wel gedaan alsof zij van een speciaal iemand komen (vroeger waren dat de goden, nu elfjes, Sinterklaas of de kerstman). Traditioneel werden er kaarsen en aarden maskers of poppen gegeven. Dit ging terug op een verhaal over Hercules en de bevolking die oorspronkelijk aan de voet van de Capitolinus woonden. Een orakel had hen namelijk voorspeld dat men jaarlijks een aantal mensenhoofden en mannen ter ere van Saturnus moest offeren. Toen Hercules ter ore kwam welke wreedheden daar werden begaan, greep hij in. Hij stelde voor om de mensenhoofden te vervangen door aarden poppen en de mensenoffers door kaarsen. Vandaar kwam dus de traditie om deze geschenken cadeau te doen aan de gastheer als men uitgenodigd werd voor het diner. Of men gaf het aan mensen die het verdienden.

Een van de meest opvallende gewoonten van de Saturnaliën is dat de rollen slaaf – heer omgekeerd werden. Tijdens de maaltijd bijvoorbeeld werden de slaven bediend door hun heren. Ook tijdens het dobbelspel, dat normaal verboden was, maar voor de gelegenheid wel toegelaten werd, streden heer en slaaf op gelijke voet. Dit gebaar moest terug doen denken aan de “Gouden Jaren” onder Saturnus waarin er geen onderscheid gemaakt werd tussen de mensen. Het was een kans voor de heren om zo hun slaven te bedanken voor het geleverde werk.

Er bestaan nog altijd twijfels over wanneer het feest voor de eerste keer gevierd werd en hoelang het duurde, maar toch behoorden de Saturnaliën tot de opmerkelijkste en populairste religieuze feesten die in het Romeinse Rijk hebben plaatsgevonden. Het hele sociale leven lag stil op die dag, want iedereen nam deel aan het feest ter ere van de god Saturnus, die landbouw en welvaart over hun land had gebracht. Slaven konden die dag op gelijke voet met hun meester feestvieren en werden zelf door hen bediend, dit kan op zijn minst opmerkelijk genoemd worden. De Saturnaliën werden later, toen het Romeinse Rijk het christendom als enige toegestane geloof accepteerden, door de christenen overgenomen.

Zeus en de auguren

Diegene die godinnen en aardse vrouwen verleidde en een menigte onwettige kinderen verwekte maar de sterren in die donkere dagen al of niet deed oplichten was de oppergod en hemelgod en heerser over de wind, de wolken, de regen en de donder, Zeus. Men meende dat hij zijn macht over deze natuurkrachten zowel voor verwoestende als voor heilzame doeleinden aanwendde. Door de Romeinen werd hij Jupiter genoemd dat in dichterlijk Nederlands vroeger ook naar voor werd gebracht als Jupijn .

In absolute zin werd Zeus niet als de opperste der goden beschouwd, maar wordt soms afgebeeld als iemand die zich laat bedriegen en zich moet voegen naar de wil van de Schikgodinnen en het Noodlot. De romeinse tegenhanger oppergod Jupiter trouwde met Juno, maar hij had talloze minnaressen, zowel lagere natuurgodinnen als menselijke vrouwen, bij wie hij vele halfgoden verwekte. Zo was bijvoorbeeld Achilles een nakomeling van Zeus en Thetis. Bij prinses Alkmene verwekte hij (Zeus) Herakles. Zijn Etruskische tegenhanger is Tinia.

Als hemelgod bezat Jupiter of Zeus twee voorname functies, enerzijds die van weergod en anderzijds die van donder- en bliksemgod (waarvoor hij het meest gekend is). Als weergod beheerste hij de wind en de storm, maar nog veel belangrijker was het feit dat hij ook de regen bracht.

In Italië was het immers geen luxe een god te hebben die voor regen kon zorgen en we merken dan ook dat in de epitheta van Jupiter verwijzingen naar regen en water zitten. In zijn functie als donder- en bliksemgod kon de eveneens soevereine god auspicia (voortekens) doorgeven aan de augures, die deze hemeltekenen interpreteerden.

De auguren (augurs of augures) of vogelwichelaar waren priesters in het oude Rome. Hun taak was het waarnemen van de auspicia (“auspiciën”): het bepalen van de wil der goden aan de hand van de vlucht van de vogels. Het Nederlandse woord voor auspiciën is vogelschouw (avis vogel, spicere zien). De vlucht van de vogels en de stand van de sterren waren aanschouwd als belangrijke tekenen die over de toekomstigge gebeurtenissen konden vertellen. Astrologen en magiërs volgden daarom de loop van de sterren en dachten dat deze ook de koningen konden aankondigen. Zo volgden drie astrologen (in de volksmond drie wijzen genoemd) de bijzondere tekenen voor die periode in 4 VGT, het jaar van de volkstelling, waar Jozef en Maria van de stam van David zich ook naar het telbureau begaven en tijdens hun tocht in Bethlehem overnachtten.

Wijzen en een kerststal

Mattheüs zijn verslag verteld over drie wijzen, magiërs of astrologen, die eerst vanuit het Oosten naar Jeruzalem reisden, niet naar Jezus’ geboortestad, Bethlehem. Tegen de tijd dat ze eindelijk Bethlehem bereikten, bevond „het kind” Jezus zich niet meer in een stal maar in een huis. (Mattheüs 2:1-11). De vertaling „wijzen” zou van een Grieks zelfstandig naamwoord komen dat oorspronkelijk betrekking had op Perzische priesters die deskundig waren op het gebied van de astrologie. In de oorspronkelijke Griekse tekst staat μαγοι (magoi) wat magiër betekend of duidt op hen die sterren bestudeerden (sterrenkundigen) of sterrenwichelaars, astronomen, die ook werkten als priesters of koninklijke raadgevers.

De opvatting dat de Messias in Bethlehem, de stad van David, geboren zou worden, was ook in het Oosten bekend.

Volgens de rooms Katholieke Encyclopedie die verder vermeld

Dat de magiërs de ster beschouwden als een teken van de geboorte van de Messias, zou verklaard kunnen worden door hun kennis van de profetie van Bileam:

Ik zie hem, maar niet in het heden, ik aanschouw hem, maar niet van nabij; een ster komt op uit Jakob, een scepter rijst op uit Israël. (Numeri 24: 17)

De Hebreeuwse God van Abraham had zijn volk duidelijk te kennen gegeven dat hij niet van magie hield. Zij moesten zich er van onthouden. (Jesaja 47:13-15Deuteronomium 18:10-12). Vermoedelijk is het om die reden waarom de astrologen niet door een engel van God van Jezus’ geboorte in kennis werden gesteld, alhoewel voor iedereen in de wereld wel de aankondiging van de bijzondere gezondene van God in meerdere verslagen was gegeven. Ook na hun bezoek werden zij door goddelijke tussenkomst in een droom gewaarschuwd geen verslag uit te brengen aan de slechte koning Herodes, omdat deze Jezus wilde doden. Daarom „trokken zij langs een andere weg naar hun land terug”.

Matthew 2:11-16 P.nl  Ze gingen het huis binnen en zagen de jongen met zijn moeder Maryam. Ze vielen op de knieën4 en aanbaden hem en openden hun schatten en deden hem schenkingen: goud, mirre en wierook.  (12)  Maar er werd hun in een droom getoond dat ze niet terug moesten keren naar Herodes, dus gingen ze langs een andere weg naar hun land.  (13)  Toen ze waren vertrokken, zie, de engel van JHWH verscheen in een droom aan Yawsef en zei: “Sta op, neem de jongen en zijn moeder en ontsnap naar Me?rén (Egypte) 5 en blijf daar tot ik met u spreek, want Herodes staat klaar het kind te zoeken om het te doden.”  (14)  Zo stond hij in de nacht op nam de jongen en zijn moeder en trok zich terug naar Me?rén (Egypte),  (15)  en hij bleef daar tot de dood van Herodes, zodat vervuld zou worden wat de JHWH had gesproken door de profeet die zei:
“Uit Me?rén6 heb ik mijn zoon geroepen.”  (16)  Toen Herodes zag dat de magúši de spot met hem hadden gedreven werd hij woedend en gaf opdracht en liet alle zonen van twee jaar en jonger in Bét-Lehem en haar omgeving doden, zoals hij had gehoord volgens de tijdsperiode van de magúši. (Mattheüs 2:11-16)

In vele landen kan men bij de kerstdagen een uitstalling zien van ezels, ossen en schapen in een stal rond het kindje Jezus.  Zulk een uitbeelding werd maar pas in 1223 in Greccio (Italië) ingevoerd door Franciscus van Assisi, die een ‘levende’ kerststal liet maken. Het waren de franciscanen die het gebruik in kerken en gezinnen, van zulk een uitbeelding van Christus geboorte in een stal, bevorderden.

De bekende kerststal op het Sint Pietersplein voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome is een idee van Paus Johannes Paulus II dat in 1982 ten uitvoer werd gebracht. Sinds 1999 komt de 25 meter hoge boom uit Badia en het mos van de berg Fumaiolo bij Verghereto, waar de Tiber begint.

Een van de meerdere kerststallen tijdens een kerstuitstalling in de Basiliek van Koekelberg, Brussel

Een van de meerdere kerststallen tijdens een kerstuitstalling in de Basiliek van Koekelberg, Brussel

In de bekende levensgrote kerststal in Nederland van de Sint-Janskathedraal in ‘s-Hertogenbosch wordt niet alleen de stal uitgebeeld, maar ook een groot deel van de omgeving, het veld waar de herders de goddelijke boodschap ontvangen en mensen die op weg zijn naar de stal, zodat het gehele tafereel de hele lengte van het gebouw in beslag neemt. Ook in andere landen kan men grotere uitstallingen vinden.

Belangrijkheid van de geboortedag

Opvallend is dat in de bijbel nergens duidelijk de dag van Jezus geboorte vermeld staat, terwijl de dagen van zijn instelling van het Nieuwe Verbond, zijn lijden en overlijden wel degelijk aangegeven zijn.

Indien die geboorte dag zo belangrijk is als velen beweren is het wel vreemd dat God niet voorzien heeft dat het duidelijk zou zijn op welke dag dat was en wanneer deze gevierd moet worden.

Vreemd is het nu dat, alhoewel uit burgerlijke Joodse en Romeinse geschriften van destijds blijkt dat de gebeurtenissen in oktober plaats vonden, de mensen die geboortedag maanden later vieren op de dag van de god van het licht. Dit komt door de oude gebruiken om tijdens de donkere dagen de hemelgoden te gedenken en eer te brengen aan Zeus, Saturnus en Janus.

File:Inti Raimi.jpg

Inti Raymi, het feest van de winterzonnewende en het begin van het jaar – Guaman Poma De Ayala – El Primer Nueva Corónica Y Buen Gobierno (1615)

De feestdag die de Romeinen rond de winterzonnewende hielden voor hun zonnegod Saturnus was de geboortedag van de onoverwinnelijke zonnegod die op 25 december gevierd werd en door de latere christenen als de geboortedag van de “Zon der gerechtigheid” werd ingevoerd nadat zij ook Jeshua’s naam veranderd hadden in ‘Issou‘ of ‘Heil Zeus‘ ter goedschikking van de Romeinen die hen enkel wilden sparen en hun diensten laten uitvoeren als zij akkoord gingen om de driegodheid van de Romeinen aan te nemen. De twee godheid of godheid met twee gezichten en de driegodheid werden aldus de ‘Drie eenheid’ in het christendom waar Zeus de rol toebedeeld kreeg van Jeshua en ons de huidige naam Jesus of Jezus bezorgde.

Elementen uit het vroeg-christelijk en heidens geloof komen samen op dit mozaïek uit de derde eeuw; Christus als zonnegod Helios of Sol Invictus

Maria in de loop der tijden werd bij het verloop van de Christenheid naar het christendom naast Jezus geplaatst als een moeder god en godin van de aarde.

In Rome is er doorlopend een cultus van de zon geweest, die nooit verstoten is geweest door Syrische goden. Men dacht dat de “onoverwinnelijke zon” of beter “onoverwonnen zon” vertegenwoordigt werd door de zonnegod Sol invictus die evengoed Sol Oriens, Sol Indiges of gewoon Sol werd genoemd. Voor de geestelijke leiders die ingaven op de wensen van Constantijn de Grote moest Jeshua nu als Jesus of Jezus die onoverwinnelijke lichtbron zijn. Van de 4de eeuw af ziet men dan ook in de kerken de verering van ‘dat’ licht. In de donkere dagen werden dan ook de kaarsen rondgedragen en als offergaven aangeboden aan de godheid Jezus.

11 december was de winterdag die oorspronkelijk voor Sol en Luna, die identiek is aan de Griekse Selene. Selene is ook bijna altijd verbonden met een Moedergodincultus die tot het mesolithicum en zelfs het paleolithicum teruggaat. In de loop van de millennia is de maangodin zeer verbleekt en zo goed als uitgedoofd maar de Rooms Katholieke Kerk bouwde verder aan de cultus van de ‘Moeder gods’ en verhoogde nog de verering van Maria, welke in de zuiderse landen van Europa nog zeer veelvuldig wordt uitgeoefend. De vrouwelijke godheden en verder overwegend mannelijke godheden, die meestal met de zon werden geassocieerd, konden op de goedkeuring van de allerhoogste God der goden rekenen.

Door het plaatsen van de viering voor Jezus geboorte op 25 december kon dit voor de leden van de Katholieke Kerk ook het hoogtepunt worden van de gangbare winterfeesten van de heidenen, die ingingen op 11 december en eindigden op 6 januari, waarbij zijn koninklijke heerschappij wordt herdacht. Maar zoals bij de Romeinse feesten is de hoognacht voor velen op de overgang van 24 naar 25 december die door de heidenen in de tempels werd gevierd en door de Katholieken in hun speciaal gebouwde diensthuizen of kerken.

Wat doen volgelingen van Jezus in deze tijd?

Kerststal op de Grote Markt van Leuven

Als wij naar de kerstgebruiken zien merken wij dat er een overvloed van heidense gebruiken in geworteld zijn.

Als wij de achtergrond van de beschrijvingen van Jezus geboorte bekijken zien wij dat zij die tot christus Jezus willen komen geen prominentie of rijkdom hoeven bezitten noch te zoeken. In plaats daarvan moeten we net als Jozef, Maria en de herders God gehoorzamen en onze liefde voor hem bewijzen door geestelijke belangen boven stoffelijke zaken te stellen.

Het gaat in het leven niet om de stoffelijke dingen, maar om de geestelijke waarden. Jezus was niet naar de aarde gezonden om zijn eigen wil te volbrengen maar om Gods wil te verzekeren. de grootsheid in Jezus zit hem juist daarin dat hij als mens er in geslaagd is om volledig God Zijn Wil te doen en zijn eigen persoonlijkheid opzij te zetten om zich over te geven als loskoopoffer of zoenoffer tot de Allerhoogste God.

Willen wij door het leven gaan met een geloof voor God aanvaardbaar of geven wij de voorkeur er aan om door de mensen geliefd te worden en populair te zijn door met hun heidense gebruiken mee te doen?

Wij moeten beseffen dat redding enkel tot ons ter verwezenlijking kan komen door volharding en door een goede verhouding of relatie met Christus Jezus en tot zijn hemelse Vader, de enige Ware God, op te bouwen. dat zal niet lukken door te volharden in het uitvoeren van dingen waarover God zich negatief heeft uitgesproken.

Ook al mag Kerstmis als

„de vrolijkste en drukste tijd van het jaar voor miljoenen christenen en veel niet-christenen overal ter wereld”

aanschouwd worden moeten zij die zich een volgeling van Christus of ‘Christen’ willen noemen goed beseffen dat het niet die wereldse en heidense feesten zijn die wij moeten vieren. Jezus’ geboorte mag dan wel opmerkelijk zijn, indien God die gebeurtenis als een belangrijkheid zou aanschouwen had Hij daar ook wel nadruk op gelegd en zou Hij er ook meer gegevens over gegeven hebben, zoals de juiste datum.

Met het besef dat Jezus zijn eerste volgelingen ook veel meer waarde hechtten aan wat hun leermeester deed en wat hij hen leerde was het beslist niet Gods bedoeling dat Christus’ geboorte zijn leven als volwassen man zou gaan overschaduwen. Toch heeft Kerstmis ervoor gezorgd dat de persoon van Christus is overschaduwd door een mengelmoes van legenden en folklore.

Ook moeten wij terug denken aan de dagen dat Jezus zich ergerde aan hen die zich aan de joods religieuze feesten financieel beter wensten te maken.

John 2:13-16 P.nl  En het Pesach van de Yihúdi’s naderde en Yešúa ging op naar YÚrišlem.  (14)  En hij vond in de tempel diegenen die runderen, schapen en duiven verkochten en de geldwisselaars die [daar] zaten.  (15)  Toen maakte hij een zweep van touw en dreef hen allen en zelfs de schapen en runderen en geldwisselaars uit de tempel. En hij verstrooide5 hun wisselgeld en gooide hun tafels omver.  (16)  En tegen de degenen die duiven verkochten zei hij: “Haal ze weg en voer geen handel in het huis van mijn Vader!” (Johannes 2:13-16)

Daaruit en uit nog enkele andere voorvallen blijkt dat Jezus het vermengen van commercie en religie niet goedkeurde.

Apollo als zonnegod. Beeld voor een kerstman die door de lucht zweeft met zijn slede volgeladen met geschenken.

Ook kunnen wij vaststellen dat bepaalde heidense volken, zoals de Romeinen, Grieken en Azteken vieringen organiseerden voor de kering van de seizoenen en zonnestand. Met overdadige feestmaaltijden en het geven van geschenken en veel lawaai wensten zij mensen onder elkaar met de goden verzoenen. De kerkelijke autoriteiten wensten zich niet onpopulair voor te doen en hopten door het opnemen van de heidense gebruiken in hun rituelen de mensen ook naar hun kerken te lokken. Ze ’kerstenden’ deze winterfeesten door het de geboorte van Jezus te noemen in plaats van de geboorte van de zon.

Wij moeten God Zijn Woorden ter harte nemen en opvolgen wat Hij de mensheid geboden heeft te doen. Er zijn genoeg redenen om over te gaan tot het lezen van de Heilige Schrift. In de Bijbel kunnen wij vinden wat wij horen te doen en waar wij best ons van af houden. In dat Boek der boeken kunnen wij ook te weten komen welke feesten wij als volgelingen van Jezus en aanbidders van de Enige Ware God moeten houden.

In deze donkere dagen is het misschien niet slecht om eens op onderzoek te gaan naar wat de Bijbel zegt hoe wij ons horen te gedragen en wat wij moeten doen om God het best te behagen.

+
Voorgaande

Gelukszoeker

In de supermarkt kan je (g)een hoop kopen

++

Aanvullende lectuur

  1. Op zoek naar het kostbaarste kerstgeschenk
  2. Schepping geschenk van God
  3. Het grootste geschenk ons gegeven
  4. Een Groots Geschenk om te herinneren
  5. Jezus van Nazareth #1 Jezus Geboorte
  6. Jezus van Nazareth #2 De zoon van Maria
  7. Jezus van Nazareth #3 De Zoon van God
  8. Jezus van Nazareth #5 Zijn Unieke persoonlijkheid
  9. Jezus van Nazareth #6 Zijn unieke macht
  10. Jezus Christus is in het vlees gekomen
  11. Jezus moest sterven
  12. Geloof in Jezus Christus
  13. Hoop op een man
  14. Het zoenoffer
  15. Zoenoffer
  16. Redding
  17. Redding door volharding
  18. Politiek en macht eerste prioriteit #2 Arianisme, Nestorianisme en Monofysitisme
  19. Politiek en macht eerste prioriteit # 3 Verhoging van Maria en de Heilige Geest
  20. Niet goddelijkheid van Christus toch
  21. God, Jezus Christus en de Heilige Geest
  22. Drievuldigheid of Heilige Drie-Eeenheid
  23. Is God Drie-één
  24. Geloof in slechts één GodVoorbestaan van Christus
  25. Groei eerste christenen
  26. Met het geschenk van Jezus komt een geweldige verantwoordelijkheid
  27. Lijden goegemaakt door Jezus’ loskoopoffer voor zonde
  28. De Wet van de Liefde, basis van alle instructies
  29. Een geschenk van 86.400 seconden
  30. Reeds meer gekregen dan ik verdien
  31. Azteekse en Romeinse tradities die ons nog steeds beïnvloeden
  32. Kerstboomversiering en vruchtbaarheidsritus
  33. Sjoerd Kuyper over Zwarte Piet en het Sinterklaasjournaal (column)
  34. Toewijding van ons

+++

Verder op het net rond Kerstmis

  1. Krans door het jaar heen #2 met kerst
  2. Definitiedinsdag kerstspecial: Remdier
  3. GML #4: Sinterkerst, marshmallows en Scrabble
  4. De Friezen zijn er klaar voor
  5. Mijn kerstmis
  6. Kerst met een glimlach
  7. Fijne kerstplaatjes
  8. kerstkaarten!
  9. DIY: superhysterische glitterkerstkrans
  10. Kerst en Nieuw jaar in India
  11. Kinderverhaal: Kerstontbijt
  12. De gehele wapenrusting van God (2015/12/15) African American Christmas?
  13. It’s beginning to look alot like christmas
  14. Tweede Kerstdag.
  15. Over grotten, feest en tandengeklapper
  16. Deutschunterricht: Weihnachtsteller
  17. My Christmas Wishlist 2015
  18. Kerst spirit
  19. Christmas
  20. The origin of…Christmas
  21. Merry Christmas everyone ♥

+++

9 Comments

Filed under Geestelijke aangelegenheden, Geschiedenis, Levensstijl, Nederlandse teksten - Dutch writings, Religieuze aangelegenheden, Sociale Aangelegenheden, Voelen en Welzijn

Solstice, Saturnalia and Christmas-stress

Today lots of people tend to treat things such as Christmas trees and holiday gift giving as if they’ve been with us forever. While these are old traditions, they were once far more localized. In this world of media everywhere, we tend to forget that customs were once far more specific to the area. Lots of people also have lost the connection of those festivals and have transposed it to their group of people, believers or non-believers in Jesus Christ or in God.

From the Saxon days there was Yule for mid-winter and in the regions of West Europe the autumn storm brought many ideas alive to think about gods who controlled everything in nature. The days becoming darker demanded for and still demand for some more light bringing into it. In the old times to honour the gods it was custom to put all sorts of things in the trees as an offering to the gods. On December the 25th it was the day of the goddess of light. Time was taken to celebrate her.

Traditional Christmas card with holly and mistletoe. Circa 1880s

Druids, Celts, and even the Romans used evergreen branches made into wreaths in winter solstice celebrations. Because so many things lost colour and seemed to have died people looked up for those elements in nature which could be so strong that they stayed green. Pagan symbols as holly and ivy remained green and were taken as a promise of life to return in dead of winter. Holly – prized for its ability to bear fruit in winter and its healing uses – were the blessings people hoped they could have in the house and share with each other. Healing elements were very important to get through Winter.

While the Romans were holding the feast for the god Saturn — which occurred about the time of the winter solstice — they decked the outsides of their houses with holly. At the same time the Christians were quietly celebrating the birth of Christ, and to avoid detection they outwardly followed the custom of their heathen neighbours and decked their houses with holly as well. In this way holly came to be connected with Christmas customs. The plant was also regarded as a symbol of the Resurrection.

The missionaries coming in these regions quickly understood how the pagan traditions were so strong and how people would not like to give them up. This we still see today happening. As Christians should come to know more about traditions and about usages all over the world, plus having the Holy Scriptures to find what they could or could not do, we see that those who call themselves Christian still do not like to give up those pagan traditions and pagan festivals.

The Roman Catholic Church had already given in to Constantine the Great allowing the false teaching of the trinity be part of the Catholic Faith, so it was a further small step to adapt the Western Celtic and Saxon traditions to the Roman Faith. In 336 CE, during the time of this so called  first Christian Roman Emperor for the first time on December 25th “Christmas” was being celebrated.

A very early Christian tradition said that March 25th was the day when Mary was told she’d give birth to Jesus (called the Annunciation). And nine months later, of course, would be December 25th. But the Bible doesn’t mention the exact days of that annunciation, nor of the birth of Jesus, though from all the secular writings we do know when the cencus took place, when the falling star appeared and that it was in October that Mary and Joseph went to fulfil their duties. We can take it was in 4BCE on October the 17th that rabbi Jeshua from the tribe of King David was born. For those who would love to celebrate his birthday it is strange that they than not do this around the period Jesus was rally born.

An image from the necropolis under the Vatican...

An image from the necropolis under the Vatican in which Jesus = Mithras (Photo credit: Wikipedia)

It is true that in many cultures we can find a festival of lights, also the Jews have such a festival of lights. Germans and Scandinavians had their yule festival. Celtic legends connected the solstice with Balder, the Scandinavian sun god or Norse god of light, son of the chief god Odin and his wife Frigg, who was struck down by a mistletoe arrow from the blind god Hödur (or Höd). At the pagan festival of Saturnalia, Romans feasted and gave gifts to the poor. Drinking was closely connected with these pagan feasts.

The Babylonian sun-god and god of agriculture and flocks, Tammuz, lover of Ishtar, born on the winter solstice according to legend was also celebrated on December the 25th and by the Roman Catholic Church his symbol was taken as the symbol for Jesus (the sign of Tammuz or the cross), placing Jesus as the bringer of light and god of light.

The leaders of the instituted organisation of clergy who accepted the trinity, agreed to adopted the saturnalia day of the ‘day of birth’ or ‘day of new life’ as a remembrance day of the new life Jesus has given to all mankind. For them it was easier to get more converts by keeping the folks from indulging in the old pagan festivals as part of the pagan culture, now transformed or redressed in a Roman Catholic dressing.

Branches that had thorns became to be the thorns Christ wore on the crucifix (sign of Tammuz) and the berries were stained red by his drops of blood. From the Norse and the Druids, the Mistletoe you may find growing here everywhere and at that time was considered special because of it found growing on the sacred oaks, was featured in several old myths and held to be sacred and associated with fertility, which led to kissing boughs.

Also today at the Christmas markets we can find the gangway where there is the kissing bough custom one holds that a woman who refuses the kiss shall have bad luck, and that those who kiss underneath it shall be having a blessed and fruitful year.

Not all the following years Christmas was part of Christian life. During Cromwell’s rule, Christmas was even banned. Charles II restored the holiday in England. However, the Parliament of Scotland officially abolished the observance of Christmas in 1640, to purge the church “of all superstitious observation of days”, and it was not restored as a public holiday in Scotland until 1958.

Julbocken, by John Bauer (1912)

From the 4th to the 19th century the tradition of the Northern people their celebration for their chief god and the father of Thor, (Thunor, or Thonar), Balder, and Tiw, Woden or Wotan became more and more also liked by the people from Holland and Belgium and the man with a long white beard who rode a horse through the heavens one evening each Autumn became their Sint Niklaas (Sinterklaas) or Sint Nicholas  (saint Nicholas) and in the Anglo Saxon countries Father Christmas or Santa Claus/Sancta Claus.

1881 illustration by Thomas Nast who, along with Clement Clarke Moore’s poem “A Visit from St. Nicholas”, helped to create the modern image of Santa Claus

From the 20th century onward that Father Christmas started gaining more popularity and the presents became more and more the focus of the people for that season were the darkness seemed to have darkened their Christian sight. Lots of Christians enjoyed decorating the ‘Christmas tree‘ and telling their children the Saint from Spain had brought presents for all those who had behaved well the previous year. Later in the month it was the Santa who once more brought presents in the house.

History illustrates the awesome outworking of initial events from when the Divine Creator has declared

Zephaniah 1:17-18 The Scriptures 1998+  (17)  “And I shall bring distress on men, and they shall walk like blind men – because they have sinned against יהוה  {Jehovah}, and their blood shall be poured out like dust and their flesh like dung.”  (18)  Neither their silver nor their gold shall be able to deliver them in the day of the wrath of יהוה  {Jehovah}. And by the fire of His jealousy all the earth shall be consumed, for He makes a sudden end of all those who dwell in the earth.

This comes from the Christadelphian bible reading for December 15 when we started reading this short and somewhat overlooked prophecy of Zephaniah. He would have been one of the prophets Peter referred to, as we read the final chapter of his second letter of the same day-reading, he told them they should remember

2 Peter 3:2 The Scriptures 1998+  (2)  the words previously spoken by the set-apart prophets, and of the command of the Master and Saviour, spoken by your emissaries,

Today we may find lots of people who have stress about the coming days when they have to present nice meals and many presents and have to fulfil many family visits and social obligations. Their eyes are closed for the real issue in life. Not a Santa shall bring salvation and he from the North has nothing to do with the birth of Jesus Christ. When we look at the many Christmas markets we even do not see much what reminds us of the Saviour who was sent by God to this earth.

Ages ago holy prophets told about the eyes of people which would become blinded. Today we

“should remember their predictions

Folk tale depiction of Father Christmas riding...

Folk tale depiction of Father Christmas riding on a goat. Perhaps an evolved version of the Swedish Tomte. (Photo credit: Wikipedia)

We also should remember that they also warned for the time that scoffers were going to come and would lead people following their own sinful desires. About the promised one who was born, lived for a very short time here on earth, died, was resurrected from the dead and showed that he was not a spirit, but the one brought back alive by his heavenly Father, that master teacher is not remembered much these days and many do not think about his return or even do not believe in it.

Yes many laugh at us and say,

“Where is the promise of his coming?”

Many children have to promise their parents that they will be good next year. Then they also will get some present. But not many children learn about that man who died for our sins. Not many take time in this ‘Time of the year’ to read the Bible and to meditate on what God and his son Jesus had to say.

Today lots of people are concentrating on their self and do see all those refugees coming in our regions as a possible threat to what they can enjoy. Many are afraid they shall have to share with those poor people who travelled thousands of miles to find their luck in our Western world where money seems to flow like moulted butter.

Many people do not see what is really going on and how those set apart men of God had warned for certain situations we can see today. Also Jesus told about the signs of those days we have today. That time Jesus spoke about, may be much closer than many think. Many are blinded by the money this world is offering. Lots of people think everything can be said with presents and with the value of money. The real value for life they often do not see. Capitalism has put sand in their eyes.

The ways of godless thinking and living will be seen for all the foolishness they are; and we must never forget, there are only 2 ways: the broad way and the narrow way. Those on the narrow way are

2 Peter 3:12-15 The Scriptures 1998+  (12)  looking for and hastening the coming of the day of Elohim, through which the heavens shall be destroyed, being set on fire, and the elements melt with intense heat!  (13)  But according to His promise we wait for a renewed heavens and a renewed earth in which righteousness dwells.  (14)  So then, beloved ones, looking forward to this, do your utmost to be found by Him in peace, spotless and blameless,  (15)  and reckon the patience of our Master as deliverance, as also our beloved brother Sha’ul wrote to you, according to the wisdom given to him,

“waiting for new heavens and a new earth in which righteousness dwells. Therefore, beloved, since you are waiting for these, be diligent to be found by him without spot or blemish, and at peace” (verses 13,14).

Included in what they (we) are waiting for, is what Job perceived and that we read today. He declared,

I know that my Redeemer lives, and at the last he will stand upon the earth. And after my skin has been thus destroyed, yet in my flesh I shall see God, whom I shall see for myself, and my eyes shall behold, and not another. My heart faints within me!” (19:25-27).

He believed in resurrection!

That final comment is most thought provoking. Our hearts will be in danger of fainting within us for multiple reasons, when God “bring(s) distress” – the experience will be awesome for believers! But how imminent then will be the time when they will “see God” through seeing his Son, marvelling in anticipation of the ultimate time when

God himself will be with them as their God … for the former things have passed away” (Revelation 21:3,4).

Let us anticipate in faith the things that “our eyes shall behold” to carry us through the coming time of “distress”.

++

Additional reading

  1. Holidays, holy days and traditions
  2. Christmas customs – Are They Christian?
  3. Christmas, Saturnalia and the birth of Jesus
  4. Irminsul, dies natalis solis invicti, birthday of light, Christmas and Saturnalia
  5. Focus on outward appearances
  6. Jesus begotten Son of God #1 Christmas and Christians
  7. Christmas in Ancient Rome (AKA Saturnalia)
  8. Christmas trees
  9. Actions to be a reflection of openness of heart
  10. With child and righteousness greater than the law
  11. Objects around the birth and death of Jesus
  12. Politics and power first priority #3 Elevation of Mary and the Holy Spirit
  13. The imaginational war against Christmas
  14. Autumn traditions for 2014 – 1: Sinterklaas and Zwarte Piet
  15. Manna from Sint Nicholas
  16. Traditionalists Vow to Fight Charges of Racism in Netherlands
  17. Ignorance of Today’s Youth (and Adults)
  18. Sancta Claus is not God
  19. Brits believe Santa present at Jesus’ birth, new poll reveals
  20. Wishing lanterns and Christmas

+++

Further reading

  1. Winter Solstice and Yule
  2. Yule is upon us!
  3. Dickens’ Christmas Story as an Intertexteme in Leskov’s Yule Short Story
  4. Winter Solstice 2015: Shortest Day Of The Year Celebrated As Pagan Yule
  5. Commercialmas
  6. Yule 2015 #15 performing magic
  7. Yule 2015#16
  8. A radiant vision of splendour
  9. Yule prep
  10. Yule Wreath and Garland
  11. 13 Trolls
  12. War Against Christmas?
  13. Holiday King of the Hill
  14. SGC Admin: From our inbox to you from: Patti Wigington: Paganism/Wicca Expert
  15. Yule – Wicca subject of the week
  16. Happy Yule 2015
  17. How to bring some real Christmas spirits into your Yule-tide
  18. 10 Ways to Celebrate Yule
  19. Santa Claus, Krampus,The Wild Hunt and Me.
  20. Vigil
  21. Use Yule Bells For Positive Energy
  22. Irish Christmas
  23. Christmas, the Weridest Holiday of the Year; Part one
  24. Holly Tree
  25. Holly, Plant of Saturn and Mars
  26. Symbol of Yule: Holly Mistletoe and Bayberry Candles
  27. Memories of Yuletide
  28. A Little history on the holly tree
  29. Let It Be Done Unto Me
  30. Annunciation
  31. Annunciation: a reflection for Advent
  32. This Annunciation
  33. The Annunciation, according to Bl. Anne Catherine Emmerich
  34. Tuesday 15th December
  35. Wednesday Writings – Annunciation
  36. Mary’s Heart
  37. Angels & Advent: In His Shadow – a sermon podcast
  38. And the virgin’s name was Mary
  39. Angels of Advent: Encountering the Annunciation
  40. Somersaults /Wednesday, December 9, 2015
  41. Feast of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin
  42. Mary and a “Yes” to God’s Request
  43. Joseph’s Pregnant Advent
  44. The Overshadowing of Mary –Pentecost
  45. Christmas
  46. Saturnalia
  47. From Sukkot to Saturnalia: The Attack on Christmas in Sixteenth-Century..
  48. Togas, Laurels, Chariots and Some Roast Lambs’ Testicles
  49. Countdown to Christmas 17: Saturnalia
  50. Saturnalia Is a Fleadh by Another Name. Just Don’t Tell Jerry Buttimer
  51. By Jove! It’s Christmas: Did the First Christian Roman Emperor Appropriate..
  52. War On Christmas Memes: Saturnalia
  53. War On Christmas Memes: The Yule Tree
  54. Christmas: it’s all about money, not messiahs.
  55. Geranium Lake Properties, Saturn and Sol
  56. Advent Calendar Day 15: Christmas: The Perfect Excuse For A Fight? by Lucy Brazier
  57. Pig Washing 1, “Christmas”
  58. Christmas is Pagan!
  59. Christmas — Who gives a rip HOW we came up with the date we use?!?
  60. Christmas is Tammuz’s Birthday?

+++

 

27 Comments

Filed under Being and Feeling, History, Lifestyle, Religious affairs, Spiritual affairs