Faalt de overheid in aanpak van de overstromingen?

Vernietigende watermassa

Het lijkt werkelijk ongelofelijk. Meer dan drie weken geleden konden wij zien hoe de regen onherroepelijk haar slag sloeg in ons land en onze buurlanden.

Half juli kregen delen van Wallonië te maken met een van de grootste natuurrampen ooit in ons land. We konden op de televisie zien hoe het kolkende water haar moordende slag sloeg. Ongelofelijk welk een kracht achter dat water stond, en hoe het auto’s, diepvriezers, koelkasten en meubelen als speeltuigjes in het water kilometers verder liet opbotsen tegen smurrie, die het water als roomijs likte.
Huizen werden ondermijnd en tot instorten gebracht, terwijl vele mensen op de daken hun toevlucht tot redding zochten.

Men verwachtte dat dadelijk het leger en civiele bescherming zouden oprukken om de mensen te gaan helpen. Maar nu, zo vele weken later zitten de mensen nog altijd in zak en as en moeten zij vaststellen dat hulporganisaties, zoals o.m.e het Rode Kruis niet van zich laten weten of nu pas heel aat ontoereikend opkomen.

Het is vandaag heel duidelijk hoe ons bestuurssysteem het onmogelijk maakt om een degelijk bestuur te verwezenlijken. Het ligt er vinger dik op dat de overheid faalt om haar burgers degelijk te beschermen.

Ondanks de grenzeloze inzet en solidariteit van vrijwilligers en de standaard hulpdiensten toont de aanpak van de ramp opnieuw dat de splitsing van bevoegdheden in ons land tot chaos leidt.

Europese waarschuwingen… in de wind geslagen

Wanneer de omvang van de ramp duidelijk werd, toonden de eerste politieke reacties een grote verrassing. In de plenaire vergadering van het federale parlement op maandag 19 juli zei minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V):

“Mevrouw de voorzitter, beste collega’s, niemand had deze natuurramp kunnen voorspellen en niemand had ze kunnen verhinderen.”

Hier is het vreemd dat de minister zoiets beweerde, daar weken vooraf al bepaalde signalen hoorbaar waren. Voor diegenen die niet goed luisterden naar weermannen of weervrouwen was er nog steeds de eerste waarschuwing op zaterdag 10 juli die op naam staat van het European Flood Awareness System (EFAS, het Europees systeem voor overstromingsbewustzijn), een initiatief van de Europese Commissie, dat specifiek dient om beter voorbereid te zijn op grote overstromingen. ontvingen onze overheden. Maar wat hebben zulk een instanties zin als de lokale regeringen er niet naar luisteren?

Het waarschuwingssysteem gaf aan dat er een groot risico was op overstromingen binnen het stroomgebied van de Maas. Het SPW, de publieke overheidsdienst van Wallonië, kreeg het bericht binnen. Voorlopig is nog niet duidelijk wat ermee aangevangen werd en wanneer, maar het lijkt dat er veel te laat en weinig doortastend werd opgetreden.

Hannah Cloke, wetenschapper bij het EFAS, toont alvast haar verbazing over hoe er zo veel doden zijn gevallen, want:

“De overstromingen die plaatsvonden kwamen (qua omvang en spreiding) zeer goed overeen met wat enkele dagen tevoren al was voorspeld. […] De autoriteiten hadden voldoende tijd om de mensen in veiligheid te brengen voor de overstromingen.”(‘Chronologie d’une catastrophe : ce qu’on sait et ce qu’on ignore’, La Libre Belgique, 24 juli 2021, p. 5)

In de daaropvolgende dagen zou het Europees alarmsysteem in totaal 25 berichten uitsturen. Volgens de Waalse overheidsdienst waren er ‘slechts vier’ relevant voor Wallonië. De dienst geeft ook aan dat er ‘een zekere onzekerheid’ gepaard gaat met die waarschuwingen.

Op maandag 12 juli waarschuwde een Europese weerkundige instelling voor ongeziene neerslag in de buurt van Verviers. De voorspelling – tot 231 mm op twee dagen – blijkt uiteindelijk zeer dicht bij de realiteit te liggen.(‘Chronologie d’une catastrophe : ce qu’on sait et ce qu’on ignore’, La Libre Belgique, 24 juli 2021, p. 5) Het is alvast merkwaardig hoe de waarschuwingen van een dienst die specifiek in het leven geroepen is om voorbereid te zijn op overstromingen, zo gemakkelijk onder de mat geveegd werden.

Waar de staat vaalt treed de bevolking op

Terwijl het bij de regering nog stil bleef, hadden heel wat mensen over geheel het land de moed bij elkaar geschraapt om hulp te voorzien voor de getroffen slachtoffers.

Er werden via de sociale media verscheidene oproepen gedaan om goederen naar bepaalde punten te brengen zodat deze naar Wallonië zouden kunnen gebracht worden. Via de televisie werden die initiatieven bekritiseerd en afgeraden en werd aangegeven dat men best geld kon storten op de rekening van het Rode Kruis die dan alles beter zou coördineren. Maar nu zo vele weken later zien wij niet veel van een geslaagde coördinatie. Wel konden wij heel wat vrijwilligers klagen over de zeer slechte coördinatie van die wereldwijde hulpverleningsorganisatie die met bijna 100 miljoen leden, vrijwilligers en supporters en 192 nationale organisaties een van de grootste humanitaire organisaties in de wereld is.  Maar daar merk je ook hoe grootschaligheid en verdeeldheid tussen een Vlaams en Waals Rode Kruis maakt dat zulk een verdeling niet werkt.

Al de eerste dagen kon men wel 120 brandweerlieden uit Vlaanderen hun collega’s in de provincie Luik zien helpen. Toch viel ook daar op met welk een ontoereikende middelen die mensen moeten werken, waarbij hun bootjes werkelijk door het kolkende water in vernieling werden gebracht.

Mooi is ook te horen hoe vanuit het hele land gewone burgers uit de werkklasse hun handen uit de mouwen kwamen steken. Toen een hulpploeg onderweg naar Esneux ter hoogte van Leuven af te rekenen kreeg met een lekke band, boden de herstellers aan om de band gratis te vervangen.

“Dat is dan onze manier om bij te dragen”,

klonk het. en zo waren er nog meerdere fijne opbeurende berichten van aangeboden hulp.

Spoedig kwamen van alle kanten mensen de slachtoffers ter hulp. Met handvastigheid zonder rekening te houden met de tijd werd er op verscheiden plaatsen tegen de klok gewerkt en probeerde men toch al wat op te kuisen, ook al zag men wel dat het grote opkuiswerk met degelijke machines zou moeten gaan gebeuren.

Ook buurtbewoners die minder getroffen waren sprongen hun naasten ter hulp. Stadsbewoners van hoger gelegen gebieden gingen spontaan helpen. Verschillende organisaties zoals jeugdbewegingen, jongerenorganisaties, maar ook vluchtelingen uit een opvangcentrum in Moeskroen en dokwerkers uit Antwerpen zetten hulpverlening op poten. En van overal in het land kwamen heuse konvooien aan vrijwilligers op gang die de getroffen inwoners gingen helpen.

Van enkele politieke partijen zag men wel de kopstukken paraderen, maar niemand de handen uit de mouwen steken. Behalve van de Partij van de Arbeid (PvdA – België), die  honderden vrijwilligers op de been kreeg met hun SolidariTeams, die door de lokale groepen begeleid en uitgestuurd werden. Vernietigde meubels werden geruimd, modder geschept, kelders leeggepompt. Maar buurtbewoners en vrijwilligers gingen ook rond met zelfgebakken koekjes, sandwiches of ander voedsel, met waterflessen en koffie.

Hier was duidelijk hoe wanneer de staat faalt, de werkende klasse zichzelf wel organiseert en bewijst dat zij heel wat meer solidair zijn dan bepaalde politici willen doen uitschijnen. Men kan duidelijk vaststellen dat op die momenten wanneer de nood hoog is er geen Vlamingen, Brusselaars of Walen, worden gezien, maar wel gewone mensen, de werkende klasse, met een groot hart en een gevoelen van eenheid en verbondenheid. De taal die zij spreken is die van de eenheid, eenheid in solidariteit. En als we die eenheid zien, geeft dit nog meer redenen om zich te verzetten tegen die groepen die de bewoners van dit kleine Kafkajaanse land willen doen geloven dat de meerderheid dit land uiteen wil trekken. Met de aan de gang zijnde solidariteit terwijl de regeringen nog altijd zitten te bakkeleien over hoe ze deze ramp moeten aanpakken en/of er niet weer wat commissies moeten opgericht worden om te onderzoeken hoe en waarom dit kon gebeuren en hoe men het nu best zou gaan aanpakken om de mensen te gaan helpen. Ondertussen vergeten zij dat er nog zovele duizenden zonder water, gas en elektriciteit zitten, maar ook zonder woonst en zonder vervoersmiddel om spoedig weer aan het werk te gaan.

Hopelijk gaan nu toch nog wat meer mensen inzien hoe dit land vierkant draait en hoe een verdere opsplitsing geen beterschap maar verergering en absurditeit zal brengen. Daarom is het zo belangrijk dat meerdere mensen zich nog meer tegen de agenda van bepaalde partijen die ons land nog meer willen splitsen gaan verzetten. Wij moeten er voor zorgen dat diegenen die de federale instellingen helemaal willen uithollen en de Civiele Bescherming willen splitsen er niet zullen in slagen. Er is nog veel werk. Maar vele emmers maken het een beetje lichter.

+

Voorgaande

Kolkende watermassa’s doorheen de straten

++

Aanvullend

1. Wateroverlast in het midden van de zomer
2. Waterramp voor Wallonië, Vlaams-Brabant en Limburg
3. Maas niet bevaarbaar door drijfhout en de te sterke stroming

+++

Vindt ook te lezen en te bekijken:

1. Beklijvende beelden uit Verviers tonen hoe bejaarde vrouw via gat in muur gered wordt
2. Heftige overstroming in Duitsland: huizen weggevaagd, doden en vermisten
3. Drone filmt ravage in Duitsland na zware overstromingen
4. Hevige regenval zorgt voor overstromingen in Zuid-Duitse plaats
5. Het water
6. Stroming
7. Overstroming
8. Willem Engel noemt extreme overstromingen in Limburg een hoax.
9. Overstromingen in Limburg, Duitsland en België door extreem zware buien
10. Nog nooit maakte we dit mee.
11. Opvangbekkens kunnen situatie op Demer onder controle houden, Melsterbeek in Geetbets op alarmdrempel
12. Overstromingen in Wallonië – solidariteitsactie met Trooz
13. Solidariteit en hulpgoederen
14. Helpen helpt! Soutenez les victimes des inondations !
15. Aflossing voor Helderse hulp bij overstromingen
16. Help de noodtoestand
17. Aywaille 2021 – The Flood – By Hipstamatic
18. Rosa in de Kidsweek
19. 1 op 4 van de Vlaams-Brabantse huishoudens woont in overstromingsgevoelig gebied
20. Chênée na de overstroming
21. Albertkanaal staat “weer” laag!
22. Laat de heide aan haar lot over…
23. Sire, er is geen haast water meer!
24. Drie oorzaken van wateroverlast en toch ons grondwaterpeil niet aangevuld krijgen
25. Watersnood gouden kans voor Belgische miljonairs
26. ’t SchrijfNest in tVaartje – oogst 20 juli
27. Fraipont na de zondvloed, tussen miserie en veerkracht
28. Extra rubriek – extreem weer
29. Vissterfte: Roep om Demer te beluchten wordt luider
30. Het grijze bos
31. Duitsland, video verwoeste dorpen aan de Ahr: Mayschoss, Laach, Reimerzhoven, Altenahr