Zou wat extra geld drukken een oplossing brengen voor de door corona gemaakte schulden?
Sinds maart 2020 heeft het coronavirus de gehele wereld in een wurggreep. Op economisch vlak zullen de economische gevolgen verschrikkelijk zijn. Betreft de inflatie hadden de meeste mensen hun voorkeur uitgesproken om de één en twee centen te laten wegvallen, waardoor er zonder dat zij het beseften het geld aan waarde verloor met 2,5% en wij spoedig naar de 5% verlies gaan. Zoals in de vorige eeuw ook de centiemen geleidelijk aan van het toneel verdwenen. (Ik herinner mij nog hoe wij voor enkele centiemen 3 zuurtjes kregen en wat een rijkdom de 25 cent met het gaatje in het midden was voor ons. Het brood dat wij later voor 3 frank kochten is nu zelfs niet meer te krijgen voor 3 €, want de kilo prijs ligt nu meestal hoger.)
Heel wat bedrijven zijn door de sluitingsmaatregelen zwaar getroffen nu, terwijl heel wat mensen ook geen inkomen verkregen doordat zij hun werk niet konden uitvoeren. De staat heeft wel heel wat beschermingsmaatregelen getroffen, zoals voor vele arbeiders en bedienden, een verzekerd basis inkomen door Economische Werkloosheid. Artiesten bleven echter op droog zaad zitten daar hun bewijslast voor inkomensverlies niet opgaat, doordat zij geen contracten of affiches kunnen voorleggen doordat die opdrachten als niet uitvoerbaar ook geen affiches kregen of voor de artiesten geen contract opleverden. Mits zij dan geen van beiden kunnen voor leggen betekent dat geen staatssteun. Nog steeds blijft de kunstenaar onbeschermd.
Maar gisteren was er al voor 3 miljard staatssteun voorzien door de regering, welke ons deficit nog eens sterk vergroot. De schuldenberg is de laatste maanden in de meeste landen sterk toegenomen. Iedereen weet wel dat eigenlijk niets gratis is en dat de uitgaven van de regering op een of andere manier zal moeten terug verdient worden. Één van de betere maatregelen zou een vermogensbelasting zijn, waarbij de rijksten van onze bevolking een klein percentage zouden bijdragen tot het dempen van de diepe put. 3-5% zou voor hen niet zo voelbaar zijn, terwijl het toch een enorme schuldvermindering teweeg zou brengen en de regering meer armslag zou opleveren.
Als wij niet opletten loemt ook het gevaar van een coronataks om de hoek, waarbij iedereen dan weer zal moeten afbetalen wat hij eerder van de regering heeft gekregen.
In Groot-Brittannië lokt men nu mensen terug naar de horeca door iedereen die een maaltijd daar neemt 10 pounds terug te betalen. Midden de negentiende eeuw gebeurde zo iets gelijkaardigs in Amerika, waarbij het Amerikaanse volk met een ‘gratis lunch’ gelokt werd voor wie drank bestelde. Daar bleek dan wel een verstopt addertje te zitten in het feit dat uiteindelijk de prijs van het eten in de drankrekening verrekend werd.
Ook nu is het gevaar dat voor de reeks economische steunmaatregelen ons de rekening nog zal gepresenteerd worden.
Voor het eerste steunprogramma van de Europese Centrale Bank werd al 750 miljard euro voorzien, en dit is nog maar het begin van de crisis.
In een recente column voor VoxEU, een onlineplatform voor economen, moest zelfs econoom en professor aan de London School of Economic, Paul De Grauwe toegeven dat de massale coronasteun voor bedrijven en werknemers niet zonder gevolgen zou blijven. Eind juli gaf hij wel toe dat niets de regering most tegenhouden om geld te blijven pompen in de economie.
“De toestand is ernstig”
zegt Paul De Grauwe,
“Heel ernstig zelfs. Maar hij is niet hopeloos. “
Het is nu al enkele maanden dat bedrijven gedeeltelijk of helemaal stil liggen en de consument verzocht wordt om zo veel mogelijk binnen te blijven en ‘s nachts niet meer op café of restaurant te zitten. Dat stilvallen van bedrijven of minder werk te doen hebben, maakt het alleen maar nog moeilijker in deze tijd, waarbij men nog eens extra veiligheidsmaatregelen moet treffen, die op hun beurt toch ook heel wat geld kosten. Als bedrijven te lang stilliggen, dreigen ze om te vallen en dan verliezen mensen hun job. De Nationale Bank van België schat dat onze economie er zo’n 7,5 procent op achteruitgaat.
“Er waren nogal wat economen die dachten dat de markt zich wel zou aanpassen, dat het allemaal wel in orde komt, maar het blijkt moeilijker. De markt alleen kan zo’n schok niet opvangen”,
zei De Grauwe, die ook voorstander is dat als de productie stilvalt, als zo veel mensen hun job verliezen en als de economie naar beneden tuimelt, dat er dan een instantie moet zijn die dat opvangt.
“Dat is de overheid. Het blijkt nu hoe belangrijk die is. De markt werkt niet op zichzelf, die moet worden ondersteund. Sommige mensen waren dat vergeten.”
Heel veel zakenmensen mogen er van overtuigd zijn dat zij de economie doen draaien en dat het enkel de ondernemer is die economische welvaart kan creëren, omdat, volgens hen, de overheid onproductief is.
“Dat de overheid en de sociale zekerheid teren op de hardwerkende ondernemer. Dat is het verhaal van de laatste decennia.”
Zegt De Grauwe, die verder verduidelijkt:
“De ondernemer is belangrijk, maar de sociale zekerheid is even belangrijk en moet weer belangrijker worden. Dankzij de sociale zekerheid kunnen heel veel mensen een goed leven leiden en het onderwijs en de ziektezorg zijn wel degelijk productief. Die moeten niet onderdoen voor de ondernemer.”
Velen mogen nu opteren om geld bij te drukken.Dat lijkt wel de meest eenvoudige oplossing. Maar men moet beseffen, zelfs al zitten wij met meerdere landen in dezelfde geldpot te rammelen, geen enkel land dat op zijn eigen kan doen. Maar verder zal het vers gedrukte geld nog verder leiden tot inflatie, en dus stijgende prijzen. Volgens De Grauwe kan dit wel minder spectaculair verlopen dan algemeen wordt verwacht.
Vorige week herhaalde hij zijn boodschap nog eens in Het Nieuwsblad:
de overheid moet massaal geld in de economie blijven pompen. Dat hoeft niet in een ramp te eindigen, want ‘er is geld met hopen’.
De Grauwe, de sfeerbeheerder van de Belgische economie, blijft op hetzelfde spijkertje kloppen:
de situatie is zeer ernstig, maar het komt goed.
Wij geloven ook wel dat alles zijn tijd heeft en bij tijd en stond wel degelijk hersteld, zodat alles weer op zijn pootjes terecht komt. In de veelbesproken paper Economisch beleid in tijden van corona, geschreven door onder meer de Gentse econoom Gert Peersman, staat ongeveer dezelfde boodschap: nee, ook daar is er ‘geen free lunch’, maar als de rente lager blijft dan de economische groei plus inflatie, zal de opgebouwde schuld de komende jaren, of in het slechtste geval decennia, langzaam wegsmelten.
Door op elkaar gepakt te zitten gaan velen hun opgelopen frustraties in al te kleine appartementjes vaarwel zeggen door een groter huis op te zoeken. In die markt zien we dan al een stijging van aanvraag maar ook een verhoging van de prijs met 6,5%. Ook de groente en fruitprijzen zijn al sterk in de hoogte gegaan en nu het fruit door deze hittegolf verbrand zal de prijs voor appelen en peren nog meer verhogen.
De laatste maanden doordat mensen niet veel konden doen is er heel wat meer geld op de spaarboekjes terecht gekomen. Deze leveren echter geen rednement en daarom zullen ook nog meer mensen op zoek gaan naar het aanschaffen van een eerste of zelfs tweede woning.
Volgens The Economist moet de rente laag blijven, onder meer omdat de centrale banken rente betalen op de reserves die banken bij hen plaatsen. Meer geld betekent meer reserves, en dus meer rentebetalingen. De Grauwe is in VoxEU heel duidelijk op dat punt:
die rentebetalingen van de centrale bank op de bankreserves moeten gewoon afgeschaft worden. Maar welke politicus zal dat van de banken durven afpakken?
En het blad had ook minder technische vragen:
waar zal de overheid in de komende jaren geld vinden voor de vergrijzing en de klimaatuitdagingen? Nóg meer schulden maken?
Door de klimaatverandering zullen we meer geconfronteerd worden met buitengewone temperaturen droogten, natte perioden en stormen. Deze zullen op hun beurt heel wat kosten teweeg brengen, voor de consument, de staatkas en de verzekeringen.
Indien men nu extra geld zou drukken, wie zou dat dan echt ten goede komen? Natuurlijk zal de staat daar het meeste profijt uit kunnen halen daar zij dan Sinterklaas mee zullen kunnen spelen. De werklozen en zieken kunnen daarbij het eerst geholpen worden, wanneer de staat er nu eindelijk wat meer oog voor zou hebben. Vervolgens zou er dan ook wat meer in opvoeding kunnen geïnvesteerd worden.
De laatste decennia hebben wij in geheel Europa de kloof tussen arm en rijk alsmaar groter zien worden. Massaal extra geld in de economie pompen zou volgens sommige economen dan ook kunnen helpen om die kloof te verkleinen, al hoewel deze al enorm groot is geworden.
Grote vraag die men zal moeten voorleggen aan de politici is hoe zij dat vers geld gaan verdelen. Gaat dat wel evenredig verdeeld worden?
Zoals het huidige voorziene geld voor al de werklozen en gesloten zaken eens zal terug betaald moeten worden, geloven velen dat het bijgedrukte geld ook terug zal moeten betaald worden en dat wij dan weer bij af zullen zijn.
Anderen benadrukken dat de extra schuld ooit moet worden terugbetaald en dat rijke mensen daarvan zullen profiteren: armen hebben doorgaans minder schuldpapier dan rijken. De consensus onder economen is, zoals gewoonlijk, ver te zoeken. Nu de politiek, van klassiek links over Bart De Wever tot zelfs Donald Trump, minstens lippendienst bewijst aan het idee dat meer herverdeling gewenst is, zouden we dringend zicht moeten krijgen op hoe het vers gedrukte geld de verhoudingen tussen rijk en arm regelt.
+
Voorgaand
Religieuze feesten in mei 2016
++
Aanvullende lectuur
- Eigendomsrecht, welvaarttaks en waardigheidsrecht
- Metafoor over een generatie
alsowritten
Belgian Biblestudents - Belgische Bijbelstudenten
belgischebroedersinchristus
Bijbelvorsers
Christadelphians
Guestspeaker
Immanuel Verbondskind
jeshuaist
Vragensteller - Inquirer
lizaborstlap
Marcus Ampe
Success Inspirers' World
obligingworldviewer
Fan of Pequeña Sudamérica
Relating to God
From guestwriters 