Zingen over moeilijkheden en lijden ook noodzakelijk in kerkgemeenschap

Na de herdenking van 11 september moeten wij toch ook even na denken hoe het lijden ons leven beheerst maar ook hoe wij dit lijden in ons geloofsleven kunnen betrekken. Sommigen denken dat wij ons lijden niet in onze gezangen mogen opnemen. Er zijn kerkgemeenschappen die denken dat wij enkel lof liederen mogen zingen en dat er in die ‘praisesongs’ geen plaats is voor leed, lijden en pijn van onzentwege.

Gloria en Kyrie is een blog over muziek in de gemeente, waar Marc Volgers (1976) zijn interesse gaat uit naar muziek, theologie en programmeren. Het laatste doet hij in zijn dagelijks werk. Hij schrijft

In mijn gemeente speel ik electrisch gitaar en in mijn vrije tijd maak ik progressieve rockmuziek. In mijn gemeente ben ik ook coordinator podiumbedieningen, waar de muziekgroepen ook onder vallen. Hier kan ik ook iets van mijn theologisch ei in kwijt. Een paar jaar geleden ben ik afgestudeerd als HBO theoloog. Mijn verlangen is om meer diversiteit aan te brengen in de muziek die in evangelische gemeenten wordt gezongen. Daar worden voornamelijk lofprijs- en aanbiddingsliederen gezongen, terwijl ik geloof dat er zoveel meer is! {Over}

Daarin heeft hij groot gelijk.

Als je door moeilijke tijden heen gaat, moet je je pijn niet overschreeuwen met vrolijke liederen. Dan zien we ook bij de Psalmen dat lijden bezongen mag worden! Wat een verademing. {Over}

Die verademing ontgaat vele hedendaagse evangelische Christenen. Ook Marc Volgers verkeerde heel wat jaartjes binnen evangelische kringen waar hij ook wat minder leuke ervaringen had, en vond ook dat er meer is dan vrolijke aanbiddingsmuziek.

Naast Opwekking luisterde ik heimelijk naar Psalmen voor Nu. Wat ik daar toch hoorde! Wraakpsalmen. God die er niet lijkt te zijn. Ellende, verdriet. En dat schreef David en consorten gewoon op? En dat kun je dus gewoon zingen? {Mijn top 3 stokpaardjes}

Merkt hij op.

Psalm 1 in 1628 printing with tune, metrical version by Thomas Sternhold. (Photo credit: Wikipedia)

In onze gemeenschap in België zijn de Psalmen standaard lectuur. Dikwijls openen en sluiten wij met bedenkingen gebaseerd op de Psalmen of gebruiken één of meer volledige psalmen voor opening en sluiting van de dienst.

Zoals zovele evangelische en/of Pinkstergemeenten aanhangers vond Marc volgers de Psalmen stoffig, alhoewel hij ze toch las in de Bijbel, maar zingen deed hij ze niet. Volgens hem zijn ze ook niet met een orgel “vooruit te branden”, maar dan kent hij misschien niet de goede componisten.

Psalmen voor Nu deed me anders beseffen. Deze liederen zijn nog springlevend. Maar wat is er toch gebeurt met de Psalmen? Waarom zingen we ze niet? Ja, zeggen sommigen, in onze liederen zitten toch verwijzingen naar Bijbelteksten? Ja… maar dat is wel eclectisch… Waarom niet gewoon teksten in zijn geheel zingen? Zoals ze bedoeld zijn. {Mijn top 3 stokpaardjes}

Heftige Psalmen zingen in de kerk ziet hij nog niet gauw gebeuren.

Maar in Opwekking – die toch vooral gezongen wordt bij Evangelischen – staan steeds meer liederen die ook het lijden benoemen. Het zijn er niet veel, maar toch. Binnen onze muziekteams gaan we nadenken over het repertoire. Vorig jaar met wisselend enthousiasme geëxperimenteerd met wat pittiger liederen. {Mijn top 3 stokpaardjes}

Bij evangelische gemeenschappen kan men misschien wel enkele fragmenten van psalmen vinden die over de levensvreugde gaat bij de ontdekking van de Grootmacht en de begeleiding van de Allerhoogste. Doch

In de versie van Opwekking ontbreken een aantal relevante elementen uit de Psalm. Wat overblijft is een toch wat lievig lied, waar het gaat om mij. Dat God mij kent. Aspecten als de duisternis waar we soms in zitten zijn er niet. Of het feit dat het soms ook best overweldigend kan zijn dat God ons overal vindt? Dat de “haat” verzen ontbreken begrijp ik nog wel.{Psalm 139}

Maar waarom? Waarom durven zij die verzen ook niet ten gehore brengen? Hij aanschouwt enkele verzen ‘haat verzen’ terwijl zij dat in werkelijkheid niet echt zijn, maar wel een beschouwing van de menselijke ziel, die met veel vragen zit en heen en weer geslingerd wordt. Wij hoeven niet bang te zijn om onze frustraties aan God kenbaar te maken. Hij zelf begrijpt ook niet waarom sommige delen worden weg gelaten in zijn gemeenschap.

Hij schrijft:

Nu is het wel te begrijpen dat we geen “haat” teksten zingen in de kerk. Maar wat ik écht niet begrijp waarom ervoor gekozen is het laatste deel van de Psalm weg te laten:

Doorgrond mij, God, en ken mijn hart,
peil mij, weet wat mij kwelt,
zie of ik geen verkeerde weg ga,
en leid mij over de weg die eeuwig is.

Sterker nog: in het origineel van dit lied hebben de schrijvers deze tekst wel als bridge opgenomen. Mijns inziens geven deze verzen de essentie van de Psalm weer. Waar de Opwekkingversie blijft hangen in het weten dat God altijd bij ons is, en ons kent, stelt de Psalmist – en Marcel en Lydia Zimmer in zijn navolging – zich duidelijk afhankelijk van God. {Psalm 139}

Ons inzien is juist dat afhankelijk opstellen een essentie van het menselijk wezen. Bij de aanvang der tijden heeft de mens zijn lot gekozen door zijn zelfrecht en zelfstandigheid op te roepen. Hier moet de mens nu de gevolgen van dragen. Maar het is niet omdat de mensheid vervreemd is van God dat wij die mensheid moeten blijven volgen. Integendeel, zijn wij opgeroepen om niet van de wereld te zijn maar te gaan behoren tot de wereld welke Jezus voor ons open gelegd heeft.

Wij mogen niet vergeten dat God onze hartetoestand kent. Hoe wij voelen en denken kunnen wij niet verbergen voor Hem. als wij werkelijk van God als onze hemelse Vader houden moeten wij niet verlegen zijn om Hem bij ons leven, bij ons voelen en zijn te betrekken.

Aan God kenbaar maken dat wij in nood zijn, of dat wij het niet meer zien zitten, is niet verkeerd. Hij is daar om ons te helpen. Onze mindere gevoelens kenbaar maken heeft niets te maken met “haat”, zoals wij misschien het gevoelen kunnen krijgen als wij de evangelisch persoon aan het woord horen.

Het melden van onze goede en slechte tijden, van geboorte tot de dood, geeft aan dat wij onze zwakte tegenover God willen kenbaar maken. Hierbij durven wij ook anderen kenbaar maken dat wij niet zonder God kunnen. Nog meer is het wanneer wij in onze dienst voor God zulke teksten aanhalen, laten wij blijken dat wij  niet zonder God willen leven.

Door dat lijden, de pijn, het zoeken en onze moeilijkheden samen te delen in gemeenschap, kunnen wij elkaar onze zwakte tonen, maar ook onze bereidheid om ons aan God over te geven en in Zijn Handen te leggen om ons te laten leiden naar beterschap.

Geconfronteerd geworden in het dagelijkse leven met moeilijkheden, merkt Marc Volgers verder op

Misschien nog wel belangrijker zijn mijn persoonlijke ervaringen. Een simpel voorbeeld: ik moest gitaar spelen tijdens een dienst, en hoorde vlak voor de dienst dat een van mijn kringleden (ik was ook kringleider) ernstig ziek was. Dat raakte me enorm. Maar wat stond er op het programma voor de dienst? Alleen maar vrolijke hallelujah liedjes. Ik moest echt even een knop omzetten. Maar besefte ook: dit hoeft zo niet te zijn. Dat gevoel werd alleen maar versterkt toen er allerlei problemen met de gezondheid van mijn kinderen kwamen (mijn vrouw schreef er onlangs over). Waarom vind ik in de Psalmen wel die ruimte voor de pijn, het verdriet, de boosheid, de twijfel en waarom stappen we er in onze liederen met zevenmijlslaarzen overheen? Waarom is er in de dienst geen ruimte voor deze kant van het leven? En dan bedoel ik niet een enkele mededeling of een kort gebed – waarna de gewone gang van zaken weer voort wordt gezet… {Drie drijfveren om ook over lijden te zingen in de kerk}

In de godsdienst moet er voor elke kant van het leven plaats zijn. Verdriet is een deel van het leven en verdient meer dan ook een plaats in de dienst.

Graag willen wij iedereen er aan herinneren dat als er in liederen enkele zinnen uit de bijbel worden aangehaald dat deze liederen daarom nog niet Bijbels zijn.

Volgers schrijft

Het citeren uit de Bijbel wil nog niet zeggen dat het Bijbels is. Als gekozen wordt voor bepaalde teksten, terwijl andere teksten genegeerd worden, is het op zijn minst eenzijdig Bijbelgebruik. Zo valt mij op dat er wel regelmatig uit de Psalmen geciteerd wordt, maar vooral de ‘positieve’ aspecten. Het gevaar bestaat dat er een vertekend godsbeeld ontstaat, een te rooskleurig beeld van het geloofsleven. De Bijbel is een rijk boek, laten we die dan ook zoveel mogelijk recht doen. {5 redenen om de evangelische liedcultuur niet te veranderen}

Elke kerkgemeenschap die ‘voorgekauwde” of “industriële” muziek wil gebruiken moet steeds hard opletten om geen tegen de Bijbel ingaande teksten te gebruiken. Op de markt is er een hoeveelheid van leuk lijkende muziekjes, waarbij de teksten heel meeslepend of opzwepend kunnen zijn. Maar als men goed naar de teksten luistert hoort men daar dikwijls dat Jezus daar als god wordt aanbeden. Zulk een door de drie-eenheidsdoctrine geleide liederen moeten wij natuurlijk zeer zeker mijden. Steeds hoort elk lied in samenspraak met Gods Woord te zijn. Maar dat weerhoudt ons niet om zowel vrolijke als minder vrolijke liederen ten gehore te brengen, alsook over wel en wee te zingen.

Als wij zingen voor God moet het steeds met overtuiging zijn en moet het volgens de regels van God zijn, overeenkomstig Zijn Woord.
Laat ons dat niet vergeten.

+

Voorgaande artikel over lijden: Wat verzet bergen? Vertrouwen!

Voorgaande artikel over moeilijkheden en geloofsleven:

Is ons ooit Dankbaar genoeg

Mensen van verschillende culturen, geloofs- en politieke overtuigingen broederlijk naast elkaar

++

Aanvullende lectuur

1. Het begin van Jezus #2 Aller Begin
2. In de hand #3 Vertrouwen in de Juiste
3. Redding, vertrouwen en actie in Jezus #1 Bedekking Lijden
4. Activiteiten in dit leven nagaan
5. Omgaan met zorgen in ons leven
6. Ingrijpende gebeurtenis en Gespannen kabel
7. Fragiliteit en actie #7 Gebeurtenissen en Prioriteiten
8. Doemdenkers en ons lijden
9. Al of niet straf van God
10. Oorzaak lijden en dood
11. Is Lijden een straf van God #1 
12. Is Lijden een straf van God #2
13. Is Lijden een straf van God #3
14. Waarom God lijden toe laat
15. Staat God achter al het kwaad hier op aarde
16. Wie brengt het Kwaad over ons
17. Een prins en de dood
18. Materialisme, “would be” leven en aspiraties #5
19. Materialisme, “would be” leven en aspiraties #6
20. Fundamentalisme en religie #1 Noorwegen
21. Fundamentalisme en religie #6 Versplintering2015 het jaar dat ISIS duidelijk maakte dat het ook in Europa is – Vervolg 2
22. Bepaal de aandrijving
23. Vertrouwen, Geloof, Roepen en Toeschrijving aan Jehovah #5 Gebed #1 Luisteren naar de Souvereine Maker
24. Vertrouwen, Geloof, Roepen en Toeschrijving aan Jehovah #10 Gebed #8 Voorwaarde
25. Het gevaar van psalmen
26. Psalmen naar kernwoord of thema
27. Stichting Herziene Statenvertaling trekt Genesis en Psalmen terug
28. Psalmmuziekproject
29. Leo Vroman in herinnering
30. Haspers psalmen
31. Psalmen en gezangen in het Gronings
32. Psalmen in Nieuwveense Berijming
33. Geestelijke vorming tot heiligheid #4
34. Het scheuren van de hemelkleren
35. Wees niet bang van die proeven die God op u wenst af te sturen
36. Herinner jezelf dat moeilijkheden en vertragingen vrijwel onmogelijk te voorspellen zijn
37. Uw strijd ontwikkelt uw sterke punten
38. Jubelen alhoewel ook droevig
39. Geef je tranen aan God
40. Praat een beetje met de Pottenbakker
41. Een groot man verliest zijn zelf-bezit niet wanneer hij is getroffen
42. De ziel heeft geen regenboog als de ogen niet tranen
43. Wees blij dat de doornstruik rozen draagt
44. Wacht niet op anderen voor een gezonde houding
45. Het is niet proberen maar vertrouwen
46. Roependen en vertrouwenden worden niet beschaamd
47. Herinner vele zegeningen ook in moeilijke tijden

+++

Verdere teksten over “Lijden”

1. Over Lijden En Geluk
2. Grote rechtvaardige wijzen
3. Het gaat niet altijd van een leien dakje
4. Willen, maar niet kunnen..
5. Verknald!
6. me teen
7. 35. Chronische Pijn & Fibromyalgie
8. Fibro enzo
9. Radeloos en klaar ermee
10. Eindelijk!
11. “Pijnverlichting-therapie”
12. De Vierdaagse
13. Chronische pijn bestrijden met CBD – interview Jack
14. Laat het los!
15. De Lucky Luke van de acupunctuur
16. Vlog 7 Kracht
17. Heemstede-Aerdenhout
18. Donkere wolken
19. Moment van besef
20. Uitvouwen of laten liggen
21. Ik mag van geluk spreken…
22. Als ik ooit een dochter krijg
23. Geluk
24. Twijfel en angst
25. Ergernis van de dag: pulk
26. Even van me af schrijven
27. Top 3 scheldmomenten
28. Pesten
29. Zelfverminking
30. Zzzzssssslaapgebrek
31. een ongeluk zit in een klein hoekje
32. Een moeilijke toekomst
33. Een nieuwe overwinning of een nieuw dieptepunt?
34. Beloven, maar
35. Even oversteken
36. Twee duiven
37. Het vervolg van het knieverhaal
38. Opschudding
39. Geen zin nergens in
40. Where there is hatred
41. Sarah en de kleur van het kardinalaat

+++

Verder aanverwant

1. Mit Gott verschmelzen, ohne partielle Trennung
2. Search me, O God * Erforsche mich, Gott
3. The Lord is my Shepherd – Der Herr ist mein Hirte (German-Deutsch: Albrecht NT und Psalmen Bibel)
4. The Armor of God – Die Rüstung des Gottes (German-Deutshc: Albrecht NT und Psalmen Bibel)
5. Waar blijft je blog? En haat aan de afstand!!!
6. Doe het lekker zelf!
7. dweilen met de kraan open
8. stuiterstenen
9. it’s all about the money
10. Bakfietsmoeders
11. body and mind
12. lentekriebels
13. Absolute voorwaarde.
14. Other side of the world ♪ KT Tunstall
15. Laat de woorden maar komen!
16. hallo dokter
17. oud wijf

+++

Save

Save

Related articles

• Thirst
• A Psalm by Herman