Steven Paas’ poging om het wankele zendingsbesef van Westerse christenen te doen ontwaken

In welke mate beseffen zij die zich Christen noemen wel het besef van wat hun taken zouden moeten zijn als zij geloof hebben in Christus?

Groot probleem daarbij is dat velen die zich Christen noemen zich al niet zo goed aan de leer van Christus houden en een andere god aanbidden dan Diegene Die Jezus aanbad. Maar dat terzijde gelaten zou men denken dat zij verder in de voetstappen zouden stappen van diegenen die het geloof over heel de wereld deden verspreiden.

Dr. Steven Paas s.

Dr. Steven Paas sr., is een kerkhistoricus die ook bekwaamheid heeft bewezen als missioloog met een warm hart voor de zending. Als vroeger zendingswerker in Malawi, heeft hij ervaring opgedaan in het zendingswerk dat hij kon gebruiken om een korte bondige missiologie aan te reiken voor Westerse christenen, die gevangen zitten in een neo-kolonialistische voorstelling van zending.

Hij publiceerde over Europese en Afrikaanse kerkgeschiedenis, zending, het verschijnsel van het Israëlisme in de uitleg van Bijbelse profetie, en de lexicografie van het Chichewa, een veel gesproken taal in Centraal Afrika.

Westerse christenen met hun buren onderweg – Deelnemers aan de missie van Jezus, dichtbij en veraf

In “Westerse christenen met hun buren onderweg – Deelnemers aan de missie van Jezus, dichtbij en veraf”  laat Paas zien dat elke vorm van superioriteitsdenken het missiologische wezen van de kerk beschadigt en botst met de Bijbelse betekenis van zending. Daar raakt hij een zeer gevoelig punt, want in het huidige zendingswerk van bepaalde protestantse groeperingen zien wij heel wat gevaarlijk weerwerk gebeuren, waarbij die zendelingen zich van alles veroorloven en zelfs mensen tegen elkaar opzetten (zie maar wat er in midden Afrika gebeurd).

Spaas daarentegen spoort Westerse christenen en hun buren van een andere (niet-)religieuze en culturele achtergrond aan om gehoorzaam te zijn aan de grote opdracht van Jezus.

Hij wil mensen doe nadenken over de zending en hen laten bezinnen over de opdracht die elke christen zou moeten uitvoeren. Voor hem is het namelijk duidelijk dat een christen een opdracht te vervullen heeft. Met zijn  boek hoopt hij mensen hun deelname aan Jezus’ zending te stimuleren.

Vroegere denkwijze

In het verleden geraakten oprechte zendingsmotieven verstrengeld met de handelsbelangen van de imperiale staat. Met de kennis van nu zien we de denkfout die men toen maakte: men verbond kerk en staat in een politiek-theocratisch model, waardoor de zending niet enkel de dekmantel werd voor staatsbelangen maar ook voor de belangen van die specifieke kerkgroepen of kloostergemeenschappen.

In het verleden was er het superioriteitsgevoelen dat het blanke ras het superieure volk was en dat zij het geciviliseerde ras was dat anderen tot beschaving kon brengen. Om mensen te bekeren zijn  er in het verleden heel wat slachtoffers gemaakt. Want in de vorige eeuwen is de Kerk niet vrij van bloedschuld geweest in haar bekeringswerk.

Ook in de moderne tijden heeft men dikwijls de houding aangenomen dat derde-wereld-volken  heidenen waren welke moesten opgevoed worden om tot betere menselijke wezens te worden.

“Zij hadden het evangelie nodig om het eeuwige leven te kunnen ontvangen.”

Dat was de diepste drijfveer achter de zending, al vanaf de zeventiende eeuw, versterkt door de opwekkingen in de negentiende eeuw.

Startpunt en doel van christelijke zending of missie

Na een inleidend overzicht van de zendingswoorden van Jezus, bespreekt de auteur in vijf hoofdstukken het startpunt en het doel van christelijke zending of missie. Vervolgens bespreekt hij de veronderstelde overlappingen of raakvlakken tussen het christelijke geloof en de religies en culturen van de wereld, het superieure zelfbeeld van christenen in de Westerse cultuur, en de verhouding van het Westerse christendom met Israël en de Joden. In hoofdstuk zeven stelt hij de theologische discussie over de reikwijdte van het verzoeningswerk van Jezus aan de orde. Uiteenlopende inzichten daarover hebben de potentie om het zendingsbewustzijn van christenen te verzwakken of juist te versterken.

Vervolgens beschrijft hij, in twee hoofdstukken, een aantal ontwijkende houdingen en belemmeringen onder Westerse christenen, die de zending hebben verzwakt of verlamd. De auteur benadrukt steeds het trinitarische karakter van zending, ofwel de Missio Dei, het gezonden zijn van Jezus zelf door God de Vader, als fundament van Zijn grote opdracht, waarvan de discipelen en al hun opvolgers deelnemers zijn.

Door het werk van de Heilige Geest blijft de grote opdracht om deel te nemen aan Zijn missie zich richten tot de harten en de hoofden van alle christenen van alle tijden en plaatsen. Daardoor is de gemeente (de kerk) per definitie een missionair organisme, hetgeen ingrijpende gevolgen heeft voor haar organisatie als instituut en voor de geloofshouding van haar leden.

Niet in eigen kracht

Als trinitariër gaat hij uit van een standpunt dat het aparte elementen of persoonlijkheden van God  zijn waarvan wij afhankelijk zijn. Toch herkent hij dat wij Gods Kracht of Heilige Geest in het zendingswerk nodig hebben om onze eigen zwakheden te kunnen overwinnen. Alsook geeft hij toch aan dat Jezus gezonden is door God en dat bij hem een aanvang zich heeft voltrokken van een zendelingswerk dat ingezet is geworden door de discipelen van Jezus.

Het werk van de Heilige Geest is onmisbaar. Hij wekt op tot berouw en bekering. Niet alleen bij de ‘buren’ die nog onbekend zijn met Christus. Maar ook bij christenen zelf. De Geest doet bij hen het ontwijkende gedrag en de belemmeringen verdwijnen. Zo wordt de weg geplaveid voor het vertrouwen in de onoverwinnelijke kracht van Hem die gezonden is en die anderen zendt: Jezus Christus. In Hem is alle zendingswerk begonnen. In Hem gaat het werk verder. En in Hem zal het ook volmaakt Zijn doel bereiken en worden beëindigd. Het is de bedoeling van Jezus dat alle christenen deelnemers zijn of worden aan Zijn zending. Dat is wat de auteur in dit boek wil beklemtonen.

In die zin kan het voor de niet-trinitarische christen ook boeiend zijn om “in de ziel van die trinitarische zendeling” te kijken, vooral ook omdat de heer Spaas vanuit het Bijbelse fundament van zending bespreekt hij de bezwaren die worden geopperd en hij de lezer leidt naar de manier waarop individuele en communale hindernissen kunnen worden overwonnen, om zo het evangelie van Jezus Christus effectief te delen met niet-christenen.

+

Voorgaande

de Nederlandse Protestantse Kerk en haar wil om Joden tot hun geloof te brengen