PVDA-dokter Dirk Van Duppen kreeg postuum de prijs voor de Mensenrechten. Net voor zijn dood schreef hij het prachtige “Zo verliep de tijd die me toegemeten was”. Knack publiceert een fragment dat niet werd opgenomen in het boek, maar dat vandaag opnieuw actueel is met de pandemie in het achterhoofd.
De samenleving staat op een kruispunt.
Het komt aan op keuzes die bepalen welke kant ze opgaat: de warme, sociale kant of de ijskoude, individualistische en asociale kant.
Die keuzes bepalen of het zijn overweegt, dan wel het hebben.
Het collectieve en de vrijheid van de individuele mens dankzij de hulp van anderen of het individualisme ten koste van anderen.
Empathie, altruïsme en solidariteit of onverschilligheid, egoïsme en uitbuiting.
Zelfbeheersing, bedachtzaamheid, spelcompetitie, samenwerken, uitwisselen en delen of agressief impulsief gedrag, concurreren, monopoliseren, bezitten en nemen.
Mensen verbinden, gelijke rechten, internationalisme of uitsluiting, racisme en discriminatie.
Diversiteit of uniformiteit.
De arbeid als middel voor de productie van gebruikswaarde, als middel voor emancipatie en socialisatie, of de arbeidskracht als koopwaar, als middel voor uitbuiting en voor de productie van ruilwaarde ten koste van alles.
Eerlijkheid, vertrouwen en eenheid van woord en daad, of bedrog, misleiding, hypocrisie.
Gelijkwaardigheid, gelijke participatie en rechtvaardigheid of ongelijkheid, dominantie, elitisme en onrecht.
Liefde voor de wetenschap en voor de rationaliteit of obscurantisme en irrationalisme.
Ecologisme, eerlijke informatie, duurzaam samenleven of consumentisme, milieuvervuiling en verspilling.
Humanisme, vermaatschappelijking van de economische hefbomen voor de realisatie van de sociale grondrechten en voor het eerst-komt-de-mens of de vermarkting van alles, alles als koopwaar te gelde maken en eerst-komt-de-winst.
De laatste keuze verwijst naar de economische verhoudingen en omstandigheden.
Die zijn doorslaggevend.
Zonder een onderbouw waarbij de mens en niet de winst eerst komt, gaan de positieve waarden verwateren tot vormen van hypocrisie en halen de negatieve de boventoon.
Ik zie de wereld kantelen, ik geloof dat het goed komt.
+++
Aanverwante lectuur
- Mensen, drukte, virus
- En toch…
- De gallemiezen
- Kinderlijke vragen
- Hoe durven ze?
- VVD, GroenLinks willen onderzoek naar discriminatie
- Neem de emotionele en alledaagse verhalen van burgers serieus
- Kapitalisten dragen geen masker
- Voorbij het stigma van de populistische demonstrant: protest heeft een centrale functie in onze democratie!
- Het virus en de geldboom – 1
- Het virus en de geldboom – 2
- Het virus en de geldboom -3
- Betekeniseconomie
- Onzinnige heisa
- Mens of Consumens: Wat is tegenwoordig nog sociaal?
- Mens of Consumens: Gratis/goedkoop werken, het nieuwe verdien model
- Mens of Consumens: Het gebroken systeem: Een land gebouwd op schulden en verslaving
- Wat was er echt belangrijk in mijn academisch leven?
- Jensen over het coronavirus (11-05-2020)
- COVID19: leren we echt wel iets over onszelf?
- Regie
- Social distancing
- Lockdown
- Met een vleugje “lief”
- Wie is de economie?
- Modellen
- De grote klap
alsowritten
Belgian Biblestudents - Belgische Bijbelstudenten
belgischebroedersinchristus
Bijbelvorsers
Christadelphians
Guestspeaker
Immanuel Verbondskind
jeshuaist
Vragensteller - Inquirer
lizaborstlap
Marcus Ampe
Success Inspirers' World
Relating to God
Al in de inleiding van dit boek: “waarom wij samenwerken” schrijft Dirk Van Duppen:
Het boek is echt meer dan de moeite waard om gelezen te worden. Dat Dirk alsnog de Prijs voor Mensenrechten kreeg is terecht en geeft hoop in bange dagen.
LikeLike
Zoon Ben Van Duppen schreef er een ontroerend mooi stuk over.
Mijn vader, de mens, de omstandigheden en de mensenrechten
In de prille lentezon van maart maakte ik een wandeling met mijn zieke vader. Ik ondersteunde hem op weg naar de twee Libanese ceders die verheven uitkijken over het Te Boelaerpark in Borgerhout. Hier kwamen we als kind spelen. De bomen herinnerden hem aan zijn tijd als arts in de Palestijnse vluchtelingenkampen van Beiroet. Hij was toen even oud als ik nu. De eerste lockdown was net begonnen. De wandeling was moeizaam. De tumor in zijn lijf ging fel tekeer. Ik besefte het toen niet, maar het zou onze laatste wandeling samen zijn. Zo verward zijn lichaam was, zo helder was zijn geest. Ik denk niet dat ik ooit zo diep met hem gepraat heb als toen. Vele onderwerpen passeerden de revue. We hadden het natuurlijk ook over corona. Over wat hij verwachtte en wat hij hoopte.
Voor hem was corona niet de grote gelijkmaker.
zei hij me.
Die ongelijkheid! Voor hem was ze een van de grote plagen van onze tijd. Hij wist maar al te goed dat ze het recht op een gezond leven in de weg staat. Ertegen opboksen was zijn levensroeping. En hij heeft gestreden: met hartstocht en met succes. Hij vocht tegen de waterafsluitingen van duizenden Antwerpse gezinnen. En hij won. Hij kwam samen met Ademloos op voor schone lucht en drukte mee zijn stempel op het Oosterweelproject. Hij legde met het kiwimodel big pharma het vuur aan de schenen en dwong een daling in de prijs van geneesmiddelen af. Hij kwam op voor de mensenrechten voor iedereen, niet enkel rechten op papier maar in de realiteit.
Nu krijgt hij postuum de Prijs voor Mensenrechten 2020. Hij zou er trots op geweest zijn, zeker weten. Hij zou de prijs met twee handen vastpakken om er het maatschappijdebat mee aan te zwengelen: welke maatschappij willen we nu eigenlijk?
De mens
In het Te Boelaerpark had hij het over de kok van een woonzorgcentrum in Deurne. Die had hem verteld dat hij het met een budget van 4 euro per dag en per bewoner moest doen om te zorgen voor ontbijt, middag- en avondeten.
vroeg papa zich af. En dan:
Je mag sociale grondrechten nooit overlaten aan de markt. Want de markt streeft niet het algemeen belang na, maar de privéwinst. Verschrikkelijk vond hij het dat de markt nu ook de ouderenzorg opslorpt.
schreef hij in zijn boek De Supersamenwerker.
Over dat boek hebben we in het park ook gepraat. Het was voor papa een persoonlijke strijd, een eigenste oorlog: die tegen het mensbeeld van het neoliberalisme. Dat ziet mensen als concurrenten van elkaar, een wereld van ieder voor zich. De idee van Hobbes: de mens is als een wolf voor de medemens. Daar heeft papa zijn “supersamenwerker” – wat een woord! – tegenover geplaatst. De mens als een solidair en sociaal wezen dat gewoon niet zonder de zorg en liefde van anderen kan. Laat mensen mensen zijn, en ze zorgen voor elkaar. De wetenschappelijke top in allerlei domeinen is het eens: de mens is in de eerste plaats een prosociaal wezen. In de golf van solidariteit die ons land overspoelde tijdens de eerste lockdown, maar ook in de sinterklaasacties van afgelopen weekend hebben we de supersamenwerkers gezien.
De omstandigheden
In het boek schreef papa dat we natuurlijk ook nog ons reptielenbrein hebben, een klein evolutionair oud stukje van onze hersenen dat zich richt op dominantie en concurrentie. Welke van de twee naturen overheerst: het warme en prosociale of het individualistische? Dat wordt bepaald door de maatschappelijke omstandigheden, is de these van papa’s boek. De slotzin ervan is dan ook dit citaat van de Portugese Nobelprijswinnaar José Saramago:
De manier waarop de samenleving georganiseerd is en wie en wat er voorrang krijgt, dàt bepaalt of de supersamenwerker in iedereen naar boven komt dan wel de individualist.
De mensenrechten
Het warme, solidaire sociale of het ijskoude, individualistische asociale? Het zijn of het hebben? Het komt aan op keuzes maken. Met zijn afscheidsboek Zo verliep de tijd die mij toegemeten was heeft papa veel mensen beroerd. In één van de werkteksten schetst hij in tien tegenstellingen de keuzes die we moeten maken om te gaan naar een samenleving die mensenrechten echt realiseert.
is een van die tegenstellingen. Net nu, in deze coronatijd, ondervinden we welke impact het opzijschuiven van wetenschappelijk advies kan hebben. Het is een lijst met simpele, maar fundamentele keuzes. Papa sluit ze af met misschien wel de belangrijkste:
Hier verwijst hij naar de economische verhoudingen en omstandigheden. Overal waar de wet van de markt het overneemt van de solidariteit, gaat het pijlsnel achteruit met de sociale grondrechten en ontploft de ongelijkheid. Kiezen we voor een samenleving waar de mensenrechten eerst komen, of waar de winst primeert?
Het zijn de laatste woorden in zijn afscheidsboek. Hij gaf ons een fantastische voorzet. Aan ons om het debat aan te gaan en de juiste keuzes te maken en zo de Prijs voor de Mensenrechten alle eer aan te doen.
LikeLike
Het grote probleem in onze samenleving is dat de meerderheid van de mensen zo verslaafd zijn geraakt aan gadgets of hebbedingen, dat hun sociaal empatisch evenwicht zodanig verstoord is dat zij geen oog meer hebben voor de ander, maar zich focussen hoe meer winst te vergaren en zich meer te verkneukelen in goederen inplaats van de menselijke waarden hoger te schatten.
In hun drang om zich met meer materiele goederen te omgeven gaan ze zelfs zo ver alle coronavoorzorgsmaatregelen in de wind te slaan en zich toch in het openbaar te begeven, waarbij zij meermaals de afstandsregeles en gezichtsbescherming en andere veiligheidsmaatregelen negeren. De verhoging van de coronacijfers laat telkens steigende curves zien na de onachtzame winkelwoedes vna vele zelfzuchtige enof egoïstische mensen, die zich als het ware onschendbaar voelen.
LikeLike
Pingback: 2020 en het onfatsoen van het grote geld | From guestwriters
Pingback: Niet klagen over egoïsme | From guestwriters
Pingback: Op de vlucht geslagenen weer terug brengen – Belgische Broeders In Christus